Adet Öncesi Gerginlik Sendromu (PMS) Nedir?

Adet öncesi gerginlik sendromu (PMS), adet döngüsünün ikinci yarısında ortaya çıkan, fiziksel, duygusal ve davranışsal belirtilerle seyreden bir durumdur. Genellikle adet kanamasının başlamasıyla birlikte belirtiler azalır. Kadınların büyük bir kısmı yaşamının bir döneminde PMS belirtilerini deneyimlemektedir.

PMS Neden Olur?

PMS’nin nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, hormonal dalgalanmalar ve beyindeki kimyasal değişiklikler bu süreçte etkili rol oynar. Özellikle serotonin düzeylerindeki değişiklikler, ruh halini etkileyerek gerginlik, sinirlilik ve duygu durum dalgalanmalarına yol açabilir.

Bazı kadınlar hormon değişimlerine karşı daha hassas oldukları için bu dönemde PMS belirtilerini daha yoğun hissedebilirler.

PMS Belirtileri Nelerdir?

PMS’nin belirtileri kişiden kişiye değişebilir ve genellikle adet öncesi 1–2 hafta içinde ortaya çıkar.

Ruhsal ve Davranışsal Belirtiler:

  • Sinirlilik, gerginlik, kaygı, dikkat dağınıklığı
  • Duygu dalgalanmaları, depresif his
  • Uyku isteğinde artış veya halsizlik
  • İştah değişiklikleri, tatlı veya tuzlu yiyeceklere düşkünlük
  • Sosyal çekilme, motivasyon azalması

Fiziksel Belirtiler:

  • Meme hassasiyeti ve dolgunluk hissi
  • Karın şişliği, ödem ve 1–3 kg kadar kilo artışı
  • Baş, kas veya eklem ağrıları
  • Ciltte akne artışı
  • Sindirim problemleri (kabızlık, ishal, bulantı)

PMS Nasıl Tedavi Edilir?

Tedavide amaç, belirtileri hafifletmek ve yaşam kalitesini artırmaktır. PMS tedavisi bireysel bir yaklaşımla planlanır ve genellikle yaşam tarzı değişiklikleriyle desteklenir.

  1. Yaşam Tarzı ve Beslenme Düzenlemesi
  • Şeker, tuz, kafein, alkol ve sigaradan uzak durmak
  • Düzenli egzersiz yapmak
  • Yeterli ve kaliteli uyku sağlamak
  • Magnezyum, B6 vitamini, kalsiyum ve D vitamini takviyesi almak
  • Hayıt ağacı (Vitex agnus castus) gibi bitkisel desteklerin fiziksel belirtileri azaltabileceğine dair bazı veriler bulunmaktadır.
  1. İlaç Tedavileri

Daha belirgin belirtilerde, serotonin geri alım inhibitörü (SSRI) grubu antidepresanlar kullanılabilir. Bu ilaçlar ya adet döngüsünün ikinci yarısında (aralıklı) ya da sürekli olarak alınabilir.

Bazı hastalarda doğum kontrol hapları veya yumurtlamayı baskılayan hormonal tedaviler de fayda sağlayabilir.

PMS’ye Ne İyi Gelir?

Hafif ve orta düzeyde PMS yaşayan kadınlarda genellikle yaşam alışkanlıklarını düzenlemek yeterlidir:

  • Stresi azaltmak, meditasyon veya yoga yapmak
  • Düzenli fiziksel aktivite
  • Sağlıklı, dengeli beslenme
  • Yeterli su tüketimi ve ödemi azaltıcı beslenme alışkanlıkları
  • Günlük rutinde dinlenmeye ve kendine vakit ayırmaya önem vermek

Sonuç

Adet öncesi gerginlik sendromu, birçok kadının yaşam kalitesini etkileyen ancak doğru yaklaşımlarla kontrol altına alınabilen bir durumdur.

Belirtiler günlük hayatınızı olumsuz etkiliyorsa, altta yatan hormonal veya psikolojik nedenlerin değerlendirilmesi için bir jinekolojik muayene ve gerekirse tedavi planı oluşturulması önerilir.

Hakkımda



Op. Dr. Nihan Kadanalı Mutlu, İstanbul Üniversitesi mezunu Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanıdır.

Tüp bebek, menopoz, doğurganlık koruma ve estetik jinekoloji alanlarında çalışmaktadır.

Kadıköy Bağdat Caddesi’ndeki kliniğinde modern ve kişiye özel yaklaşımlarla hizmet vermektedir.